مراحل ثبت نام و راه اندازی نیروگاه برق خورشیدی خانگی

مراحل ثبت نام و راه اندازی نیروگاه خورشیدی خانگی ( نیروگاه آنگرید ) از آن چیزی که فکر می کنید کوتاه تر است. حتما شنیده اید که برخی افراد با نصب یک سری صفحات شیشه ای ویفر مانند به سقف خانه شان ماهانه از اداره برق دستمزد میگیرند و خودشان می گویند نیروگاه خورشیدی راه اندازی کرده اند! نیروگاه آن هم روی سقف خانه!!!

 این طرح در واقع امتیازی است که اداره برق از سال 1394 تحت شرایطی خاص به کسانی که علاقه مند به تولید و فروش برق خورشیدی (با ظرفیت 1 الی 20 کیلووات) هستند می دهد. این هم نوعی سرمایه گذاری است که با وجود سودی که در هرسال و به صورت تصاعدی شامل حال سرمایه گذار می شود و بازگشت سرمایۀ سریع آن، می تواند گزینه خوبی برای خیلی ها باشد. خصوصا آن ها که دغدغۀ خدمت به محیط زیست و آیندگان را نیز در سر دارند.

در این مقاله مراحل و شرایط راه اندازی نیروگاه برق خورشیدی روی سقف خانه تان، اخذ مجوز، چگونگی دریافت پول از اداره برق و محاسبات مربوطه را خواهید خواند. همچنین با ریسک ها و دردسرهای نه چندان بزرگ این سرمایه گذاری نوین، جذاب و البته سودمند به حال زمین و انسان ها، آشنا خواهید شد و در می یابید که سرمایه گذاری در راه اندازی نیروگاه خورشیدی عقلانی تر است و یا گذاشتن سرمایه در بانک و گرفتن سود بانکی. همراه مان باشید.

شرایط و مراحل دریافت مجوز راه اندازی نیروگاه برق خورشیدی خانگی

شرایط دریافت مجوز تاسیس نیروگاه خورشیدی خانگی به دو بند محدود می شود.

• اینکه مالک خانه ای باشید که سقفش قرار است نیروگاه باشد.
• از امتیاز شبکه برق رسانی برخوردار بوده و کنتور برق از سوی ادارۀ برق را داشته باشید.

همین!!!

از سقف خانه تان پول می بارد!!!

حالا نه به شدت باران پول. اما خب بد هم نیست!

پس تنها با داشتن این دو شرط می توانید برای اخذ مجوز راهی شرکت توزیع برق منطقۀ محل زندگی تان شوید. مدارکی که باید همراه داشته باشید شامل:

• کارت ملی
• قبض برق خانۀ مورد نظر

درخواست شما ثبت و عموما ظرف یکی دو هفته با تقاضای شما موافقت خواهد شد. اداره توزیع در ادامه لیست تجهیزاتی که برای راه اندازی نیروگاه خانگی به آن نیاز دارید، اعم از پنل های خورشیدی، کانکتورها، کنتور و اینورتر و … را در اختیارتان می گذارد تا کار خرید ادوات و تجهیزات نیروگاه کوچک تان را انجام دهید. سپس با بررسی و بازرسی صورت گرفته توسط اداره برق، نیروگاه شما توسط شرکت های پیمانکار و یا خود اداره برق راه اندازی شده و به شبکه وصل می شود.

دربارۀ قرارداد تضمینی 20 ساله ادارۀ برق

شرکت برق با شما قراردادی محکم تحت عنوان قرار داد تضمینی 20 ساله می بندد که به این معناست که تا 20 ساله آینده شما هر میزان برق خورشیدی که تولید نمایید حتما و قطعا توسط این اداره خریداری می شود. این قرارداد چیزی شبیه به قراردادهای تضمینی بسته شده با زارعان گندم است که به نوعی خیال تولیدکننده که در این جا شما باشید را راحت می نماید.

یک توضیح فنی کوچک دربارۀ چگونگی کارکرد نیروگاه خورشیدی خانگی

شاید برایتان سوال باشد که چگونه قرار است پشت بام خانه شما نیروگاه خورشیدی شود و این برق راهی شبکه سراسری شود؟

به بیان ساده برق تولیدی توسط پنل های خورشیدی توسط کابل مثبت و منفی با وجود یک سیم ارت، راهی اینورتر می شود تا این برق DC به برق  AC تبدیل شود. این برق وارد کنتور متفاوت از کنتور برق سراسری شده و سپس به برق شبکه می پیوندد. این کنتورها دارای سیم کارت بوده و به این صورت است که اطلاعات شما را برای ادارۀ برق ارسال می نماید. این تمام روند تولید و فروش برق به ادارۀ برق توسط نیروگاه خورشیدی شما در خانه است.

در نظر بگیرید که نصب صحیح پنل ها بر روی پشت بام باید با در نظر گرفتن جهت و زاویه صحیح صورت بگیرد. اگر تجهیزات نیروگاه خود را از شرکت و یا مجموعه ای معتبر خریداری کنید که خدمات نصب، راه اندازی و البته خدمات پس از فروش داشته باشد این برای شما عالی است.

پنل های خورشیدی برای داشتن بیشترین بازدهی باید رو به سمت جنوب و با زاویۀ 35 درجه قرار داده شوند و یک مجموعه حرفه ای به این تنظیمات به خوبی واقف است.

درآمد نیروگاه خورشیدی خانگی من چطور محاسبه می شود؟

شاید مهم ترین سوالی که ذهن تان را درگیر نماید این باشد که درآمد شما از تولید و فروش برق خورشیدی چگونه قرار است محاسبه شود. بر اساس آخرین مصوبه ادارۀ برق، برق خورشیدی تولیدی در نیروگاه خانگی شما کیلو وات ساعتی 1450 تومان محاسبه می شود. برای مثال اگر در یک نیروگاه خانگی 5 کیلووات در هر روز 5.5 ساعت تابش خالص خورشید را داشته باشیم و 30 روز در ماه نیروگاه کار کند، درآمد حاصله برای شما در طول یک ماه از رابطه زیر به دست می آید:

5.5(تعداد ساعت تابش در روز) × 5(کیلووات (ظرفیت نیروگاه)) × 30(روز) ×

 1450(هزینه پرداختی به ازای هر کیلووات ساعت) = 1.196.250    تومان

البته خبر خوب این است که بر اساس یک طرح تشویقی برای استفاده از تولید داخل، در صورتی که بخشی و یا تمام ادوات استفاده شده در نیروگاه خورشیدی تان تولید داخلی باشد، تا 30 درصد امکان افزایش این درآمد وجود دارد.

تقریبا تمام عناصر نیروگاه در داخل کشور تولید می شوند و در دسترس مصرف کننده قرار می گیرند؛ به جز اینورتر که در حال حاضر توسط یکی از شرکت های داخلی با تعداد محدود تولید شده است و در عمل امکان خرید آن برای همه وجود ندارد. در نتیجه در حال حاضر در صورت خرید باقی تجهیزات از تولیدات داخلی، 12-13 درصد درآمد به ازای هرکیلووات ساعت، قابل افزایش است.

نکته دیگر این است که ساتبا (سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق) بر اساس درک تورم های ایجاد شده در سال های اخیر، قول افزایش دستمزدها بر اساس افزایش نرخ تورم را هم داده است. یعنی با در نظرگرفتن 7 درصد تورم در 2 ماه گذشته با منظور شدن این مبلغ، درآمد حاصله می تواند نسبت به قرار دادن پول در بانک ارزنده تر باشد. همچنین حقوق دریافتی از ادارۀ برق با گذشت هر سال و بر اساس محاسبات جانبی دیگری از جمله افزایش سابقه نیروگاه شما، به صورت تصاعدی افزایش می یابد.

آیا واقعا اداره برق این پول را پرداخت می کند؟

بله پرداخت می کند. گرچه به حد اعلا در زمان پرداخت خوش قول نیست و گاهی ممکن است زمان پرداخت کمی عقب بیفتند؛ اما این مساله با وجود دیر و زودش به هیچ وجه سوخت و سوزی ندارد و پول تان را دریافت خواهید کرد. البته بهتر است در نظر داشته باشید که پرداخت هر دوماه یکبار صورت می گیرد نه هرماه.

احداث نیروگاه خورشیدی خانگی چقدر هزینه دارد؟

 می رسیم به بخشی که می تواند برای شروع کار توسط شما که قصد یک سرمایه گذاری را دارید، بسیار پراهمیت باشد. واقعیت این است که در ابتدای این طرح هزینۀ تجهیزات پایین تر بود و رغبت بیشتری ایجاد می کرد اما با توجه به افزایش قیمتی که امروز شامل همه چیز شده، تجهیزات نیروگاه خورشیدی نیز از گرانی ها مستثنی نبوده و هزینه ها بالاتر از قبل است.

این هزینه بسته به اینکه از چه نوع و سطح کیفیتی از محصولات استفاده نمایید، به ازای هرکیلووات برق تولیدی معادل 12.000.000 الی 15.000.000 تومان می باشد. یعنی برای نیروگاهی با ظرفیت 5 کیلووات هزینه شما بین 60 الی 75 میلیون تومان متغیر است.

مشکلات و ریسک های احداث نیروگاه خورشیدی خانگی

بهتر است قبل از شروع این کار و گرفتن تصمیم نهایی برای احداث نیروگاه خورشیدی روی پشت بام خانه تان، در نظر بگیرید که این کار شامل ریسک ها و سختی هایی است که البته می تواند با در نظر گرفتن یک سری نکات مشکل خاصی ایجاد نکند.

فضای مورد نیاز برای راه اندازی نیروگاه خورشیدی خانگی

قطعا خودتان هم به این موضوع فکر کرده اید که با پشت بامی به قدر کف دست نمی توان اقدام به راه اندازی نیروگاه خورشیدی خانگی نمود. از نظر فنی به ازای هر کیلووات برق تولیدی، فضایی معادل 10 متر مربع نیاز است. یعنی برای مثال نیروگاه 5 کیلووات به فضای در حدود 50 متر مربع نیاز دارد. البته در عمل ثابت شده با فضایی کمتر از این نیز نصب پنل ها امکان پذیر شده و این عدد کمی بالاتر از حد عملی به جهت ایجاد حاشیه امنیت و مسائل احتمالی در نظر گرفته شده است.

موارد کوچکی که ممکن است به راحتی از تولید و درآمد شما بکاهد!

گاهی با در نظر گرفتن ظرفیت تولید نیروگاه خود در عمل می بینید که برق تولیدی و البته درآمدتان پایین تر از حد توقع است. چرایی این امر بر می گردد به شرایطی که پنل های خورشیدی در آن نگهداری می شوند. مثلا گاه افتادن یک سایه بر روی تنها بخشی از پنل خورشیدی می تواند تولید برق را با کاستی مواجه کند. همچنین در صورت کثیفی و تمیز نکردن پنل ها و وجود گرد و خاک که عاملی برای عدم دریافت مناسب نور خورشید توسط صفحات است نیز می تواند از عوامل کاهش تولید باشد. آسیب زدن به پنل ها توسط پرندگان و حیواناتی که احتمالا با فضای نیروگاه در ارتباط هستند نیز از عوامل خلل در تولید برق توسط پنل ها محسوب می شود. 

سوالات متداول دربارۀ راه اندازی نیروگاه خورشیدی خانگی

• گاهی از سوی ادارۀ برق برای تعمیرات وارد محل می شوند و برق شبکه را برای جلوگیری از بروز خطر برق گرفتگی قطع می کنند. آیا برق خورشیدی تولید نیروگاه ما که جز برق شبکه نیست در این شرایط باعث برق گرفتگی ماموران اداره برق نمی شود؟

نگران نباشید. این خطر وجود ندارد. زیرا در نیروگاه های خانگی برای این موضوع تدابیری اندیشیده شده است. استفاده از اینورتر جزیره ای و در نظر گرفتن کلید روشن و خاموش به وسیله برق شهر این مشکل را حل می کند. یعنی زمانی که برق شبکه قطع شود، برق نیروگاه شما هم وارد کنتور نخواهد شد و خطری ایجاد نمی کند.

• برخی برای افزایش برق تولیدی نیروگاه های خورشیدی خانگی شان شیطنت هایی انجام می دهند. مثلا برق خروجی از کنتور برق شبکه را به ورودی کنتور نیروگاه که راهی شبکه می شود می زنند. یعنی برق خود شبکه را به شبکه می فروشند و می اندیشند که ذهن خلاقی دارند و مستعد برای انواع اختلاس های موفق هستند. آیا این نوع فریب اداره برق امکان پذیر است؟

واقعیت چیز دیگری است و بهتر است دست به چنین اقداماتی زده نشود تا در نهایت ارگان ها قید چنین طرح های مفیدی را نزنند.

حقیقت این است برق خورشیدی تولید شده در نیروگاه شما درمبدا به دو دلیل با برق شبکه تفاوت دارد و ادارۀ برق این تفاوت را به راحتی درک می کند.

اول اینکه برق تولیدی توسط پنل ها مانند برق شبکه، منظم و یک دست نیست و دارای پیک های نامنظم و واضحی است. در ثانی نیروگاه شما علی القائده نباید در شب که خورشیدی در آسمان نیست تولید برق نماید و این از آن معجزات جالب است که یک نیروگاه خورشیدی در شب هم برق تولید کند! و البته کسی با وجود این معجزه به قدرت این دوستان ایمان نخواهد آورد و خاطرۀ ید بیضا و عصای موسی به هیچ وجه تداعی نخواهد شد!

• راه اندازی نیروگاه و فروش برق خورشیدی توسط اشخاص، برای اداره برق چه مزایایی دارد؟

طبیعی است که با خودتان فکر کنید که کل این کار برای ادارۀ برق چه مزیتی دارد و آیا فقط بحث رضای خداوند مطرح است یا خیر؟ البته این طرح برای هر دو طرف معامله خوب است. هم برای شما و هم برای شبکه. چرا که با این کار هزینه های گزافی که برای تولید همین میزان برق و تعمیر و نگهداری تجهیزات لازم است از روی دوش اداره برق برداشته می شود و این امتیازی است که برای خریدار برق خورشیدی شما وجود دارد.

• چرا برق تولیدی خودم را خودم استفاده نکنم و آن را به شبکه بدهم؟

سوال بعدی که ذهن خیلی از دوستان را درگیر می کند این است که با وجود تولید برق توسط نیروگاه خودم، چرا پول برق سراسری بدهم؟ چرا نیاز خودم به برق را برطرف نکنم و آن را در اختیار شبکه قرار دهم؟

پاسخ ساده است. هزینه ای که شما برای تولید برق خورشیدی به این میزان می کنید 18 برابر هزینه ای است که برای استفاده از برق شبکه پرداخت می کنید و مصرف برق خودتان برای شما توجیه اقتصادی ندارد.

• با توجه به اینکه برق تولیدی توسط من در شبکۀ برق اطراف خودم پخش می شود، اگر نیروگاه من کار نکند آیا برق همسایه ها ممکن است قطع شود؟

خیر. نگران این امر هم نباشید. در صورت وقوع قطعی در نیروگاه شما برق اطرافیانتان که پیش از این توسط شما تولید می شده از شبکه تامین خواهد شد.

• آیا وامی برای خرید تجهیزات نیروگاه خورشیدی خانگی داده می شود؟

واقعیت این است که راه اندازی نیروگاه با تمام هزینه هایش برای خانواده های تحت پوشش کمیته امداد در خیلی از مناطق محروم و کم درآمد بدون دریافت وجهی انجام می شود. اما در حالت کلی و برای دیگر افراد، راه اندازی نیروگاه های خورشیدی خانگی مشمول دریافت کمک هزینه و وام نمی شود.

نکته قابل ذکر تخصیص وام به افرادی است که قصد راه اندازی نیروگاه های خورشیدی بزرگتر و در حدود 500 کیلووات را دارند. برای اعطای وام به این نیروگاه ها اولویت هایی درنظر گرفته شده است. برای اطلاع از شرایط دقیق دریافت وام برای راه اندازی نیروگاه خورشیدی می توانید به مقاله زیر مراجعه نمایید.

https://hoorayesh.com/solar-facilities

• در حال حاضر چند خانوار اقدام به راه اندازی نیروگاه خورشیدی خانگی کرده اند و آیا محدودیتی در تعداد وجود دارد؟

بر اساس آمار ارائه شده تا سال گذشته، 833 خانوار اقدام به راه اندازی نیروگاه نموده اند و از مزایای آن بهره مند شده اند که البته تا امروز این عدد قطعا افزایش یافته است.

در ارتباط با محدودیت تعداد نیروگاه های قابل راه اندازی باید گفت که در حال حاضر و بر اساس اعلام ساتبا، این طرح برای 10.000 خانوار برنامه ریزی شده و برای بیش از این فعلا برنامه ای وجود ندارد. پس با توجه به برنامه های آتی و البته نزدیک، برای راه اندازی تعداد زیادی نیروگاه خانگی، در صورتی که قصد راه اندازی نیروگاه خورشیدی خانگی خود را دارید بهتر است تا قبل از تکمیل ظرفیت اقدام نمایید.